Wat is Hatha Yoga?

Wat is Hatha Yoga? Waar komt het vandaan en wat is het verschil met andere vormen van Yoga? Je lees het in deze blog.
Hatha Yoga is een van de populairste vormen van yoga ter wereld. Of je nu uit Nederland, de Verenigde Staten of India komt: de oefeningen en bewegingen van deze yoga stijl zijn universeel. Iedereen die wil werken aan zijn of haar lichamelijke en geestelijke gezondheid mag het beoefenen. En dat is zeker niet het enige voordeel van Hatha Yoga. In dit artikel zetten wij er vijf voor jou op een rij.

Wat is Hatha yoga?

Wist je dat Yoga al minstens vijfduizend jaar oud is? In de loop van de geschiedenis zijn er allerlei varianten van ontstaan. Een daarvan, Hatha yoga, ontstond waarschijnlijk tussen de 6^e en 15^e eeuw na Christus. Aangezien het al zo lang geleden is, weten we niet het exacte moment wanneer deze yogavorm voor het eerst werd beoefend. Feit is wel dat oefeningen zoals we die tegenwoordig kennen zich voor het eerst in de 6^e eeuw lieten zien.

Waar komt Hatha Yoga vandaan?

Om te beginnen is het de meest oude stijl van Yoga en het meest populaire. In het Sanskriet verwijst het naar Ha de zon, ofwel het actieve en mannelijke Yang. En Tha betekent maan, het vrouwelijke kalme Yin. Dit is niet de letterlijke betekenis maar dat kun je eruit opmaken.

Volgens de legende liggen de wortels van Hatha yoga in India, waar destijds de Nath yogi’s leefden. Zij schijnen deze vorm van yoga te hebben bedacht. De Nath waren een groep ascetische monniken die leefden in de bossen en bergen van India en bekend stonden om hun diepgaande kennis van yoga en meditatie. De beoefening van hatha yoga is bedoeld om lichaam en geest voor te bereiden op diepere niveaus van meditatie en spiritualiteit.

De herkomst is bij de monniken die milde lichaamsbeweging nodig hadden naast het vele mediteren. De houdingen worden wat langer vastgehouden, in tegenstelling tot Vinyasa wat meer dynamisch is. Door de houdingen wat langer vast te houden op een comfortabele manier verlaten spanningen het lichaam. Hierdoor konden de monniken beter en langer mediteren. Het is dus de ultieme voorbereiding op een meditatie.

De rol van ‘yin’ en ‘yang’

Waarschijnlijk vormden nog oudere yoga oefeningen van tussen de 2e en 5^e eeuw v. Chr de inspiratie voor Hatha.dat ‘zon’ (ha) en ‘tha’ (maan) in het Sanskriet betekent. Daarbij staat de zon voor ‘yang’ en de maan voor ‘ying’. Ze zijn dan ook onlosmakelijk verbonden met deze vorm van yoga. Het heeft  als doel om de twee energieën van het lichaam in evenwicht te brengen, als de twee polen van de zon en de maan. De oefeningen fysieke houdingen (asanas), ademhalingstechnieken en meditatie. Die moeten samen harmonie en evenwicht te brengen in lichaam en geest.

Wat zijn de basisprincipes van Hatha yoga?

Hatha Yoga is gebaseerd op een aantal basisprincipes die de kern vormen van alle oefeningen.

Eenheid
Het eerste principe is het idee van eenheid. We schreven zonet al even over ‘yin’ en ‘yang’. Hatha Yoga laat het lichaam, de geest en de ziel samenkomen en streeft naar harmonie tussen de verschillende aspecten van het ‘zelf’.

Evenwicht
Het tweede principe is het idee van evenwicht. Hatha Yoga probeert de verschillende energieën in het lichaam in evenwicht te brengen – fysiek, mentaal en emotioneel. Tijdens het beoefenen van deze vorm van yoga doe je een aantal houdingen om lichaam en geest in evenwicht te brengen. Het doel daarvan is om de algehele gezondheid en het geestelijk welzijn te versterken.

Ademhaling als brug tussen lichaam en geest
Het derde principe is het concept van de ademhaling. Bij Hatha Yoga wordt de nadruk gelegd op de ademhaling als brug tussen lichaam en geest. Het past verschillende ademhalingstechnieken toe om kalmer te worden, stress en angst te verminderen en het energieniveau te verhogen.

Naast de bewegingen om lichaam en geest samen te brengen heb je ook ademhalingstechnieken, ofwel Pranayama nodig. De ademhalingstechnieken zorgen ervoor dat je bewust wordt van waar je mee bezig bent en brengt de focus naar jezelf. Je kunt met deze technieken ernergie geven, energie stroomlijnen of juist energie loslaten.

Ook leer je het verschil tussen buik en borst ademhaling. Je leert ook over de niveaus van ademhalen, hoe je deze pauzeert en hoe je hier ook in kan pauzeren. Het zorgt voor een goede balans tussen de linker en rechter hersenhelft.

Het doel van Hatha Yoga

Door deze vorm van Yoga te beoefenen ben je eigenlijk op weg naar balans tussen geest en lichaam. Je komt met jezelf in contact wat zorgt voor innerlijke rust met jezelf, anderen en de wereld om je heen. Je wordt hierdoor een krachtig en stabiel persoon met altijd een doel voor ogen.

Dit is een mooie reden om Hatha Yoga te gaan doen. Een andere reden kan zijn dat het je soepeler maakt, je leert omgaan met stress en het heeft een positief effect op je organen en zenuwstelsel. Voor de meeste mensen is dit tegenwoordig wel de eerste reden om met Hatha Yoga te gaan beginnen. De eerste reden is dan natuurlijk een mooie bijkomstigheid.

Hatha Yoga en andere stijlen

Hatha Yoga is een stroming waar veel andere stijlen op gebaseerd zijn. Het grote verschil is dat je bij Hatha Yoga vooral naar binnen keert. Dit kun je dus ook goed thuis oefenen. Met de andere stijlen haal je juist meer energie uit de flow die je samen met de groep voelt.

Hatha Yoga is dus eigenlijk een beetje de moeder van alles wat met Yoga stijlen te maken heeft.

Veel voorkomende houdingen

1. De Neerwaartse Hond

De houding kom je in elke Yoga les wel tegen. Wanneer je op handen en knieën zit breng je het gewicht naar achter en strek je de benen. Dan is het hoofd dus neerwaarts en je stuitje wijst omhoog. Het is belangrijk dat het hoofd en de nek ontspannen zijn en het is niet erg als de benen niet helemaal kunnen strekken.

De voordelen van deze houding, als je hem wat langer vasthoudt zijn dat je verloren energie terug brengt. De hamstrings worden gerekt en ook stijfheid in de schouders wordt aangepakt.

2. Zijwaartse Hoekhouding

De Zijwaartse Hoekhouding, in het Sanskriet de Parvakonasana. Deze houding kan uitgevoerd worden door beginnende Yogi’s of gevorderde. Je komt in deze houding duur met je voeten naar de lange kant van de mat te gaan staan en het voorste been draai je een kwartslag. Knie boven de enkel wanneer je doorbuigt en je achterste been is gestrekt. Let op, je knie mag niet voorbij de enkel gaan.

Je kunt in deze houding zelf de grenzen bepalen. Wanneer je bijvoorbeeld last van de schouders hebt kun je ervoor kiezen je arm, in plaats van het te strekken in je zij te plaatsen. Of als je last van je nek hebt niet naar je hand te kijken maar gewoon vooruit.

Hij vraagt controle over het hele lichaam maar legt de focus op de buikspieren. Zoals de naam al doet vermoeden stretch je de zijkant van het lichaam. Hoe meer spieren je krachtig samen gebruikt hoe beter je wat langer in deze houding kan blijven staan. Focus en balans zijn hierbij dan ook erg belangrijk.

3. De Plank

Deze houding vraagt veel van de coördinatie van het lichaam en wordt als een uitdagende houding gezien. Ook deze houding komt elke Hatha Yoga les voor. Dat komt vooral door de Zonnegroet, daar komt hij als een dynamische houding dan ook voor.

Je staat dan meestal in de Neerwaartse Hondhouding en buigt dan voorover naar de plank. Je let hierbij op dat je handen onder je schouders zijn en dat je biceps naar voren wijzen. De ellebogen moeten licht gebogen zijn en de schouders zijn laag. Dan trek je het stuitje naar binnen en breng je de navel naar de wervelkolom en zorg je dat je rug niet hol trekt.

Bij deze houding versterk je de polsen, armen en schouders. Je spant de buikspieren aan en bovenbenen waardoor deze ook getraind worden. Je probeert de zwaartekracht te voelen in deze houding en ontwikkelt hiermee zelfverzekerdheid.

4. Janu Sirsasana

Dit is een stretch waar je zittend het hoofd naar de knie brengt. Janu staat voor knie en Sirsa staat voor hoofd dus dat is dan niet zo gek. Bij deze houding wordt je flexibeler en stretch je de rugspieren,schouders, hamstrings en liezen.

Je komt in deze houding door eerst te gaan zitten met gestrekte benen. Daarna plaats je de rechtervoet tegen de binnenkant van de linkerdij. Op de inademing maak je de rug lang en strek je de armen, op de uitademing buig je voorover. Pak je voet vast of laat je handen rusten op je onderbeen. Wanneer je last hebt van stijve hamstrings kun je het voorste been een beetje buiken door er bijvoorbeeld een deken onder te leggen. Bij rug, knie of nek klachten kun je beter advies vragen bij de Yogadocent of sla je deze houding beter over.

Deze houding stimuleert de nieren en lever. Dit zorgt voor een boost in je spijsverteringssysteem en verbetert zelfs je humeur. De compressie in je buik zorgt voor meer afvoer van gifstoffen. Dit zorgt ervoor dat het effectief is bij hoofdpijn, vermoeidheid en nervositeit. Een hele kalmerende houding dus voor lichaam en geest.

Voordelen van Hatha Yoga

Hatha yoga is niet voor niets zeer populair. Het brengt namelijk verschillende fysieke, mentale en emotionele voordelen met zich mee. En dat zijn goede redenen waarom iedereen deze vorm van yoga minstens één keer moet proberen. Wij hebben ze speciaal voor jou even op een rijtje gezet.

Voordeel 1: Je vergroot er jouw flexibiliteit
Hatha yoga omvat een reeks houdingen (asana’s) die ontworpen zijn om de spieren en gewrichten te rekken en te versterken. Door regelmatig oefeningen te doen versterk je jouw flexibiliteit. Je kunt plotseling houdingen aannemen die je nooit voor ogen had gehouden! Daardoor voel je je na enkele keren yoga al fitter en flexibeler dan ooit.

Voordeel 2: Je wordt er sterker van
Wie aan Hatha yoga doet is niet alleen flexibeler, maar ook sterker. Het is namelijk ook de perfecte manier om kracht op te bouwen. Veel houdingen vereisen dat je jouw lichaamsgewicht ondersteunt. Dat is met name aan het begin best zwaar, maar uiteindelijk krijg je het voor elkaar. En daardoor bouw je steeds meer kracht op in de armen, schouders en benen. Dit is goed voor de conditie en verbetert ook nog eens de lichaamshouding. Wederom een goede reden om aan Hatha yoga te doen!

Voordeel 3: Het vermindert gevoelens van stress en angst
Bij deze yoga variant doe je verschillende ademhalings- en meditatietechnieken die stress en angst verminderen. Ben je in het dagelijks leven vaak moe en gestresst? Dan zorgen deze yoga oefeningen misschien voor rust in je hoofd en lijf. Mensen die kampen met stressgerelateerde aandoeningen, zoals hoge bloeddruk, slapeloosheid of angststoornissen, hebben er veel baat bij. Ga regelmatig op een yoga matje zitten, doe oefeningen en merk hoe er een gevoel van rust over je heen komt. Na afloop ben je veel meer ontspannen. Een fijn gevoel!

Voordeel 4: Je verbetert er jouw houding en balans mee
Hatha yoga is goed voor de lichamelijke balans. Je blijft beter in evenwicht en krijgt er bovendien een betere houding door. Dit komt doordat je verschillende oefeningen doet waarbij je moet balanceren. Hoe vaker je oefent, hoe beter je in balans blijft. Aan het begin is het even wennen, maar uiteindelijk boek je echt vooruitgang. Ook vermindert deze vorm van yoga de kans op rugpijn en gaat jouw evenwicht én coördinatie met sprongen vooruit.

5 – Het versterkt de emotionele veerkracht
Naast fysieke en mentale voordelen biedt Hatha yoga ook emotionele voordelen. Ook dat is een goede reden waarom iedereen het eigenlijk zou moeten proberen. De focus op mindfulness en zelfbewustzijn geeft mensen een groter gevoel van innerlijke rust. Ook versterkt het de emotionele veerkracht. En dat is heel fijn wanneer je even niet lekker in je vel zit.

Waarom iedereen aan Hatha yoga zou moeten doen

Deze populaire vorm Yoga is geschikt voor mensen van alle leeftijden. En je hoeft echt niet in topconditie te zijn om het te beoefenen. Begin rustig en doe oefeningen die passen bij jouw conditie en leeftijd. Al vrij snel merk je dat jouw flexibiliteit, kracht en balans toeneemt. Dit geeft mogelijk ruimte om complexere oefeningen te doen. Maar doe vooral wat goed voelt voor jou!

Ben je overtuigd om ook te beginnen met Yoga? Iedereen kan het, ook al heb je geen ervaring. Bekijk de beste Yoga mogelijkheden via onderstaande knop.